Het vataseizoen

De zomer is bijna ten einde en de herfst doet langzaam zijn intrede. Zoals elke seizoenswisseling, brengt ook deze wisseling veranderingen met zich mee. Wanneer we deze ritmen niet respecteren en dus deze natuurlijke cycli verstoren, veroorzaken we ongetwijfeld problemen en brengen we ziekteprocessen op gang. Hoe meer we in staat zijn om te leven volgens het ritme van de natuur, hoe gezonder we zullen zijn. Maar hoe doe je dat?

In het westen spreken we normaal van 4 seizoenen. In de ayurveda gaat met uit van drie hoofdseizoenen. Deze seizoenen kenmerken zich doordat een Dosha de overhand krijgt. In het algemeen overheerst het Kapha-element in het voorjaar, Pitta in de zomer en vroege herfst en Vata in de late herfst en winter.

Het najaar (het vataseizoen), wat op het punt staat aan te breken kenmerkt zich doordat het winderig, koud, droog en veranderlijk is. In deze periode beginnen in de natuur de vruchten te rijpen. Denk aan noten, appels en granen (de voedingsmiddelen die juist Vata verlagen). De dieren maken zich klaar voor de winterslaap en de mens heeft van nature ook zijn aanpassingen aan dit seizoen. We trekken ons terug en gaan letterlijk en figuurlijk naar binnen. We verwarmen ons huis, eten een wat zwaarder dieet, gaan wat vroeger naar bed, want buiten is het donker en koud. Zou je dit niet doen, dan ga je automatisch je Vata verhogen en je immuniteit of reserves uitputten. Ook verstoringen, zoals een droge huid, pijnlijke of knarsende gewrichten en onder andere gasvorming, zullen waarschijnlijk vaker voorkomen als het kouder wordt. Maar ook depressieve gevoelens, lichte zenuwachtigheid en verlies van oriëntatievermogen kunnen nu meer voorkomen. Kortom tijd voor een andere voedings- en leefstijl.

Enkele ayurvedische tips om gedurende de herfst de Vata in balans te houden:

Leefstlijl

• Een heel belangrijk punt om Vata in balans te brengen en te houden is een regelmatige dagelijkse routine. Denk hierbij om op regelmatige tijden te eten en te slapen.

• Behalve voldoende nachtrust is het ook belangrijk stressfactoren, lange reizen en veel televisie kijken te beperken. Deze verhogen onze Vata en het zou beter zijn om een goed boek te lezen of naar ontspannende muziek te luisteren.

• In de winter is de stofwisseling en lichaamskracht bij gezonde mensen sterker dan in andere seizoenen. Vaak willen we dan ook van alles doen, blijf echter wel een goede verhouding tussen rust en activiteit behouden. Yoga en meditatie zijn hierom erg aan te bevelen.

• Bij yoga zou het dagelijks uitvoeren van de Zonnegroet prima zijn. Ook yoga-asana’s zoals de lotus, de kameel, de cobra, de koe en de kat, maar ook voorwaartse en achterwaartse asana's en de ruggengraaddraai zijn voor de herfst geschikt. Beëindig wel altijd met een ontspanningshouding, zoals de Savasana.

• Na de yoga een meditatie sessie (10-30 minuten) en/of een Pranayama oefening zoals de Nadi Shodhana (wisselademhaling), brengen de Dosha’s nog meer in evenwicht.

• Sluit de ochtendroutine af met een zelfmassage met warme sesamolie alvorens een bad of douche te nemen. Sesamolie is zwaar en verwarmend en zal ook helpen Vata in evenwicht te brengen.

• Zorg vervolgens dat je warm blijft en bedek op winderige dagen je hoofd en je oren als je naar buiten gaat.

Voeding

• Ontbijt iedere dag na je ochtendroutine. Probeer havermout-, rijste- of tarwepap te eten. Voor de lunch en het avondeten vormen chapati’s, basmatirijst, kitchari en gestoomde groenten allemaal goede voeding om in de herfst Vata in evenwicht te brengen. Salades worden afgeraden. Soepen en stoofpotten zijn uitstekend.

• Alle maaltijden dienen warm te zijn en gebruik bij voorkeur de smaken zoet, zuur en zout.

• Gebruik af en toe Ghee, oftewel geklaarde boter. (Leestip hoe maak je Ghee)

• Drink geen zwarte thee of koffie na het avondeten. Probeer een kruidenthee, zoals komijn/koriander/venkelthee (gelijke delen) of gember, kaneel en kruidnagelthee.

• Drink eventueel in de avond voor het slapen gaan een kop warme melk. Eventueel aangevuld met een snufje nootmuskaat, gember of kaneelpoeder.

• Kruiden die Vata kalmeren zijn onder andere: komijn, kardemom, kaneel, kruidnagel, verse gember, zoethout, venkel en basilicum. Voeg deze eens wat vaker aan de maaltijd toe.

Therapieën

• Kenmerkend voor de herfst zijn de kou en de droogte. Niets is daarom zo heilzaam als een warme oliemassage (Abhyanga) met eventueel een olie begieting over het hoofd (Shirodhara). Met name voor Vata-typen is dit in de herfst zeker aanbevolen.

• De neusslijmvliezen zijn in dit jaargetijde weer erg kwetsbaar. Gebruik van Nasya-olie kan hierom een erg zuiverend werking hebben. Het reinigt en opent de kanalen van het hoofd, helpt de neus, oren en ogen gezond te houden.

Ik wens je veel succes met het invoeren van een gezonde (Vata)voedings- en leefstijl voor de komende herfstperiode. Mocht je vragen hebben of geïnteresseerd zijn in een massage mag je me altijd mailen via info@ayurvedischepraktijk.nl Ik beantwoord elke mail.