Ayurvedische voedings- en leefstijltips voor de herfst

De herfst is weer in aantocht en dus mogen we weer eens kijken naar ons dieet. Gezonde voeding, heeft volgens Ayurveda, namelijk alles te maken met wat de natuur te bieden heeft. Kortom met de seizoenen mee te eten. Er is namelijk een goede reden waarom bepaalde soorten groente en fruit alleen maar in de warme seizoenen zijn en andere in de koude seizoenen. Helaas wordt tegenwoordig op elk moment alles in de supermarkt aangeboden en door voeding te consumeren die niet bij het seizoen past, gaan we tegen de wetten van de natuur in. Heb jij het 's winters wel eens koud na het eten van een salade? Of krijg je het in de zomer warm na het eten van een pittige maaltijd? Snap je maar niet waarom je spijsvertering niet goed functioneert? Juist, we eten datgene wat op dat moment niet het juiste voor ons is. De supermarkten doen ons graag geloven dat alles gezond is, wat ze verkopen, maar helaas worden veel groente- en fruitsoorten vroegtijdig geoogst en door chemische processen tot rijping worden gebracht. Graag denk ik een stapje met je mee en hoop ik dat je met onderstaande richtlijnen weer inzicht krijgt in de juiste voeding en leefstijl waar de herfst om vraagt.

Doordat in de herfst de temperatuur daalt, neemt de spijsvertering toe en kan zware kost makkelijker worden verteerd. De meeste mensen merken dat ze in de koudere maanden meer gaan eten doordat het lichaam daar behoefte aan heeft. Kies daarom meer voor zoete, zure en zoute smaken en goede, warme en olierijke voedingsmiddelen.

De elementen die in de herfst een rol spelen zijn die van lucht en ether. Met andere woorden meer wind en droogte. Beide elementen zullen het vuur aanjagen en hebben een uitdrogend effect. Het zijn ook de elementen die de boventoon voeren bij een Vata-constitutie. Tekenen van een Vata onbalans zijn nerveuze spanningen, krampen, pijn, spanning, koudheid, slapeloosheid, een opgeblazen gevoel, constipatie en droogte.

Voeding die de voorkeur geniet:

• Ontbijt iedere dag na je ochtendroutine. Probeer havermout-of rijstepap te eten. Voor de lunch en het avondeten vormen kitchari, gestoomde groenten, chapati’s en basmatirijst, allemaal goede voeding om in de herfst Vata in evenwicht te brengen.

• Eet vooral warme, soepachtige, zware en olieachtige gerechten, voeding moet kalmerend, aardend en voedend zijn.

• Alle maaltijden dienen warm te zijn en gebruik bij voorkeur de smaken zoet, zuur en zout.

• Eet kleine hoeveelheden per keer en breng regelmaat aan in het eetpatroon.

• Gebruik vet (Ghee) bij het koken of voeg dit extra toe aan de maaltijd.

• Drink eventueel in de avond voor het slapen gaan een kop warme melk. Eventueel aangevuld met een snufje nootmuskaat, gember of kaneelpoeder.

Voeding die je beter kan vermijden:

• Koud voedsel en dranken ( bijvoorbeeld salades en koud water uit de kraan).

• Wees matig met voedsel dat droog of hard is.

• Wees matig met sterk gekruid, bitter of wrang voedsel.

• Doe voorzichtig met de meeste bonen.

• Drink geen zwarte thee of koffie na het avondeten. Probeer een kruidenthee, zoals komijn/koriander/venkelthee (gelijke delen) of gember, kaneel en kruidnagelthee.

• Wees matig met bier, wijn, sterke drank, frisdranken, groene en zwarte thee.

Richtlijnen voor de leefstijl:

• Een heel belangrijk punt om Vata in balans te brengen en te houden is een regelmatige dagelijkse routine. Denk hierbij om op regelmatige tijden te eten en te slapen.

• Behalve voldoende nachtrust is het ook belangrijk stressfactoren, lange reizen en veel televisie kijken te beperken. Deze verhogen onze Vata en het zou beter zijn om een goed boek te lezen of naar ontspannende muziek te luisteren.

• In de winter is de stofwisseling en lichaamskracht bij gezonde mensen sterker dan in andere seizoenen. Vaak willen we dan ook van alles doen, blijf echter wel een goede verhouding tussen rust en activiteit behouden. Yoga en meditatie zijn hierom erg aan te bevelen.

• Bij yoga zou het dagelijks uitvoeren van de Zonnegroet prima zijn. Ook yoga-asana’s zoals de lotus, de kameel, de cobra, de koe en de kat, maar ook voorwaartse en achterwaartse asana's en de ruggengraaddraai zijn voor de herfst geschikt. Beëindig wel altijd met een ontspanningshouding, zoals de Savasana.

• Sluit de ochtendroutine af met een zelfmassage met warme sesamolie alvorens een bad of douche te nemen. Sesamolie is zwaar en verwarmend en zal ook helpen Vata in evenwicht te brengen.

• Zorg vervolgens dat je warm blijft en bedek op winderige dagen je hoofd en je oren als je naar buiten gaat.

• De neusslijmvliezen zijn in dit jaargetijde weer erg kwetsbaar. Gebruik van Nasya-olie kan hierom een erg zuiverend werking hebben. Het reinigt en opent de kanalen van het hoofd en helpt de neus, oren en ogen gezond te houden.

• Voorkom stress, angst, bezorgdheid en piekeren.

• Houd jezelf warm, denkt aan warme kleding en neem zo af en toe er een dekentje bij.

Ideale boodschappenlijst voor de herfst:

• Groenten; zoete aardappelen, avocado's, bietjes, groene erwten, pastinaak, pompoenen, venkel, wortelen, zeewier, zwarte olijven.

• Fruit; appels, bananen, dadels, peren, rozijnen, vijgen.

• Granen; volkoren granen.

• Bonen; adukibonen, mungbonen.

• Kruiden; komijn, kardemom, kaneel, kruidnagel, verse gember, zoethout, venkel en basilicum.

• Vetten; amandelolie, avocado-olie, boter, ghee, mosterdolie, olijfolie.

• Zuivel; boter, cottage cheese, ghee, (jonge en geiten-) kaas, karnemelk, kefir, (volle) biologische geiten- en koeienmelk, takra.

Tip: Wil jij meer eten volgens het seizoen? Schaf dan eens een seizoen kalender aan, zo weet je precies wanneer welke groente of fruit wordt geoogst en dus het meest passend voor jouw spijsvertering.